 |
| Ina van Zyl, Daughter, 2015 Houtskool en pastel op papier, 51 x 73 cm |
Ina van Zyl (Ceres, Zuid-Afrika 1971)
Op een ongekend eerlijke manier beeldt Van Zyl stofuitdrukking en gelaatsexpressie in haar werk uit. De plastische manier van schilderen, de donkere en grijzige tinten en haar keuze voor het inzoomen op onder andere details van menselijke poses dwingen de kijker om zich verder te bezinnen dan louter op de voorstelling.
Het gaat erom de essentie van het werk te onderzoeken; eigenlijk van het leven dat erin besloten ligt.
Ina van Zyl: 'Tijdens mijn rondgang in het huis op de Gravenstraat 7 stuitte ik op een prachtige 17e-eeuwse ijzeren klauwanker die twee balken verbindt.
Een anker is meer dan alleen een bouwkundig voorwerp; het is ook een symbool voor een begrip als “huis” of “thuis”. Als het goed is, is een huis het anker voor de bewoner. Een anker verbindt en verleent standvastigheid, zowel in fysiek als psychisch opzicht.
 |
| Ina van Zyl, Touch, 2016 Houtskool en pastel op papier, 70 x 50 cm |
 |
| 17e-eeuwse klauwanker Gravenstraat 7 Dordrecht |
De vraag van de Stichting Levende Meesters om “iets” te doen met het pand Gravenstraat 7 beantwoord ik dus met mijn thema Anker.
Het project bestaat uit verschillende onderdelen, die elk het thema anker op een eigen manier verbeelden.
De eerste vorm van verbinding waaraan een mens wordt blootgesteld, is misschien die van een baby met de moeder d.m.v. de navelstreng. Daarom lijkt het mij gepast om de korte experimentele film
“Window-Water-Baby-Moving” van Stan Brakhage uit 1959 te tonen. De film documenteert de geboorte van zijn kind. Op een prachtige onsentimentele manier wordt het hectische wonder van het leven verbeeld. Wat mij ook bijzonder aanspreekt in deze film is dat - ondanks alle veranderingen door de eeuwen heen - het natuurlijk proces om leven te creëren en het te laten leven nog altijd hetzelfde is. De kracht van de natuur wordt heel zichtbaar.
 |
| Ina van Zyl Portrait Of My Mother, 2017 Olieverf op linnen, 65 x 55 cm |
Dat brengt mij op mijn eigen moeder die toevalligerwijs geboren en getogen is in het Oost-Kaapse Dordrecht van Zuid-Afrika, vernoemd naar het Hollandse Dordrecht. Zelf ben ik er nooit geweest. Eigenlijk ken ik het Oost-Kaapse Dordrecht alleen uit de verhalen van mijn moeder. Ze roepen een idyllisch, arcadisch beeld van deze plek bij me op: “ergens tussen de Drakensberge en de Stormberge, vlakbij Lesotho, waar het ‘s winters heel koud wordt”.
 |
| Dordrecht, Zuid-Afrika |
Om mijn eigen herkomst maar ook de historische link tussen Zuid-Afrika en Nederland gestalte te geven, wil ik beeldmateriaal in de vorm van foto’s, documenten of objecten uit het Zuid-Afrikaanse Dordrecht laten zien. Wellicht gecombineerd met relevant archiefmateriaal uit het Dordrecht van hier.
Het idee van anker wil ik verder uitdiepen door 26 vrouwen te vragen om elk een borduursel te maken. Borduren betekent letterlijk met naald en draad een verbinding maken, waarbij iedere steek als het ware een ankertje is dat zich vastklampt aan de stof.
 |
| Vilhelm Hammershøi A Room in the Artist’s Home in Strandgade, Copenhagen, 1901 Olieverf op doek, 46 x 51 cm |
De sfeer, de lege vertrekken en het Noord-Europese grijze licht van het huis in de Gravenstraat, deed mij denken aan de trage, stille, grijze schilderijen van de 19de-eeuwse Deense schilder Vilhelm Hammershøi. Ik bewonder al geruime tijd zijn werk. Het lijkt mij een uitgelezen kans om één van zijn schilderijen als ontwerp voor de borduursels te nemen. Voor de kleuren van de borduursels heb ik me laten inspireren door de grijze tinten van Hammershøi’s schilderijen. Dit wordt gecombineerd met één van de drie primaire kleuren.
 |
| De kleuren van de borduurgarens |
De borduursters ontvangen allemaal hetzelfde ontwerp dat uitsluitend uit omlijning bestaat. Zij vullen - op persoonlijke manier - het geheel verder in. Borduren is van oudsher een huiselijke activiteit. De traagheid van deze activiteit vind ik passen bij de traagheid van Hammershøi’s schilderijen. Maar ook als tegenwicht voor de gejaagdheid van het dagelijkse leven anno 2018.
In Hammershøi’s schilderijen zijn vaak vrouwen van achteren te zien, verzonken in hun eigen gedachten of activiteiten; afgekeerd van de wereld. Een huis is ook een plek waar de bewoner de buitenwereld even de rug kan toekeren en in zijn eigen “binnenkamer” vertoeven.
In mijn eigen werk heb ik ook vaker hoofden van achteren of gezichten geschilderd van personen die in hun eigen binnenkamer vertoeven.
In dit project ben ik van plan om een aantal werken - tekeningen en of schilderijen - te laten zien van hoofden en portretten die op soortgelijke wijze in hun eigen wereld verkeren.
 |
| Marjon de Jeu, 2018, borduursel met garen op linnen, 22 x 20 cm |
Al jaren schilder en teken ik voeten. De laatste tijd heb ik dit onderwerp weer op een voor mij nieuwe manier aangepakt. De voet, dichtbij de aarde, is bij een normaal lichaam het anker. Die twee uiteinden van het lichaam: voeten en hoofd wil ik als onderwerp nemen voor het verbeelden van de fysieke en psychische ankers van de mens. En ook wil ik één of twee werken maken waarop iets van een architectonisch element, zoals het eerder genoemde anker, te zien zal zijn.'
De salon van de Levende Meesters vindt als happening plaats op de eerste
dag van de tentoonstelling. Dit zal een zondag zijn in april 2019. Hiervoor
worden ongeveer 30 mensen uitgenodigd voor een lunch. Tussen de
verschillende gangen van de maaltijd worden - bij wijze van intermezzo -
activiteiten georganiseerd die geënt zijn op wat er getoond wordt en wellicht
een uitnodiging vormen tot discussie.
Daarna zal de tentoonstelling een aantal weken vrij toegankelijk zijn voor publiek.
www.inavanzyl.com
www.inavanzyl.com
Fotocredits:
Ina van Zyl: Daughter, Touch © Jaring Lokhorst, courtesy Galerie Onrust Amsterdam
Ina van Zyl: Portrait Of My Mother © Peter Cox, courtesy Galerie Onrust Amsterdam
Vilhelm Hammershøi: A Room in the Artist’s Home in Strandgade, Copenhagen, 1901 © SMK - Statens Museum for Kunst, Copenhagen